Analiza kosztów i korzyści CBA
Spis treści
Co to jest metoda CBA?
Analiza CBA to proces porównywania przewidywanych lub szacowanych kosztów i korzyści (lub możliwości) związanych z decyzją projektową w celu ustalenia, czy projekt ten ma sens z perspektywy biznesowej.
Suma nakładów i profitów
Ogólnie rzecz biorąc, analiza kosztów i korzyści polega na podliczeniu wszystkich kosztów projektu lub decyzji i odjęciu tej kwoty od całkowitych przewidywanych korzyści, jakie wynikają z prognoz – czasami wartość ta jest przedstawiana jako stosunek nakładów i przychodów.
Metoda CBA jako ocena efektywności ekonomicznej
Jeśli przewidywane korzyści przewyższają koszty, można konstatować, że decyzja jest ekonomicznie efektywna. Z drugiej strony jeśli koszty przewyższają korzyści władze firmy będą raczej przynaglone do tego, by zweryfikować decyzję lub na nowo opracować projekt rynkowy.
Szacowanie korzyści
Przeprowadzanie tego rodzaju analiz przed podjęciem istotnych decyzji organizacyjnych przynosi ogromne korzyści ekonomiczne. Prowadząc pogłębioną analizę z wykorzystaniem metody CBA, można ująć istotne informacje i wskaźniki ekonomiczne, takie jak łańcuch wartości organizacji lub zwrot z inwestycji w projekt.
Metoda CBA jako wsparcie procesu decyzyjnego
Analiza kosztów i korzyści, dokonywana metodą CBA, jest formą podejmowania decyzji w oparciu o twarde dane, jest to więc metoda badawcza najczęściej stosowana w biznesie, zarówno w firmach o ugruntowanej pozycji, jak i na poziomie startupów – metoda CBA jest także często stosowana w studiach ekonomicznych. Analiza, o której tu mowa, może być wykorzystywana w praktycznie każdym procesie decyzyjnym, zarówno biznesowym, jak i innym.
Postępowanie w ramach metody CBA
Jak każda metoda analiza kosztów i korzyści w pracy magisterskiej z ekonomii wymaga tego, by posługiwać się nią w sposób zdyscyplinowany. Metoda ta stanowi w istocie korpus czynności analitycznych realizowanych krok po kroku.
Krok 1: Ustanowienie ram dla analizy kosztów i korzyści
Aby analiza była jak najdokładniejsza, należy najpierw ustalić ramy, w których się ją przeprowadza – chodzi tu zatem o projekt, efektywność wykorzystania aktywów, potrzebę rozbudowania łańcucha dostaw, wdrożenie na rynek unikatowego produktu lub usługi itd. To, jak dokładnie wyglądają te ramy, będzie zależeć od specyfiki danego przedsiębiorstwa.
Identyfikacja celów
We właściwym wykorzystaniu takiej metody jak analiza kosztów i korzyści (CBA) pomocna jest identyfikacja celów i zadań, które próbuje się osiągnąć. O co należy zatem zadbać, by przedsięwzięcie zakończyło się sukcesem? – takie pytanie muszą postawić instancje zarządzające firmą albo student , który pisze pracę magisterską z ekonomii. Może to pomóc we właściwej interpretacji wyników analizy przeprowadzonej w tejże pracy dyplomowej.
Ustalenie waluty
Podobnie należy zdecydować, jakiej metryki będzie używać specjalista przystępujący do takiego zadania jak analiza kosztów i korzyści metodą CBA. Aby dokładnie je porównać, zarówno koszty, jak i korzyści powinny być mierzone w tej samej „wspólnej walucie” czy też: w kategorii, na jednolitej płaszczyźnie przyjętej w raporcie lub w takim tekście jak praca magisterska z ekonomii. Nie musi to być rzeczywista waluta, ale omawiana metoda często wiąże się z przypisaniem kwoty do każdego potencjalnego kosztu i korzyści.
Krok 2: Identyfikacja kosztów i korzyści
Następnym krokiem jest przygotowanie dwóch oddzielnych list: jedną z przewidywanymi kosztami, a drugą z oczekiwanymi korzyściami płynącymi z proponowanego projektu lub działania.
Metoda CBA a koszty bezpośrednie
Podliczając koszty, tak w raporcie, jak i w tekście typu praca magisterska z ekonomii, zaczyna się zwykle od kosztów bezpośrednich, które obejmują wydatki wprost związane z produkcją lub rozwojem produktu i usługi (lub wdrożeniem projektu, decyzji biznesowej). Koszty pracy, koszty produkcji, koszty materiałów i koszty zapasów to przykłady kosztów bezpośrednich ujętych w analizie kosztów i korzyści metodą CBA, często stosowanej w pracy magisterskiej.
Metoda CBA a koszty pośrednie
Ale ważne jest również, aby wyjść poza to, co oczywiste. Istnieje kilka dodatkowych kosztów, które należy uwzględnić: Koszty pośrednie – są to zazwyczaj stałe wydatki, takie jak media i czynsz, które przyczyniają się do ogólnych kosztów prowadzenia działalności.
Metoda CBA a inne koszty
Trzeba jednak mieć na uwadze, ze każda inicjatywa biznesowa to projekt złożony, co znaczy, że w praktyce należy uwzględniać inne jeszcze koszty. Przedstawiamy je poniżej…
Metoda CBA a koszty niematerialne
Są to wszelkie bieżące i przyszłe koszty, które trudno jest zmierzyć i określić ilościowo, tak w raporcie, bilansie, jak i w takim tekście jak praca magisterska z ekonomii. Przykładem może być spadek wydajności podczas wdrażania nowego procesu biznesowego lub zmniejszenie zadowolenia klientów po zmianie reguł obsługi, co prowadzi do mniejszej liczby ponownych zakupów.
Metoda CBA a koszty utraconych możliwości
Ta kategoria odnosi się do utraconych korzyści lub możliwości, które pojawiają się, gdy firma analizowana metodą CBA, stanowiąca przedmiot badań w pracy magisterskiej, realizuje jeden produkt lub strategię zamiast innej.
Metoda CBA potencjalne korzyści
Po zidentyfikowaniu tych indywidualnych kosztów równie ważne jest zrozumienie możliwych korzyści wynikających z proponowanej decyzji lub projektu. Niektóre z tych to korzyści:
- Bezpośrednie – zwiększone przychody i sprzedaż generowane przez nowy produkt
- Pośrednie – zwiększone zainteresowanie klientów firmą lub marką
- Niematerialne – zwiększone morale pracowników
- Konkurencyjność – bycie pierwszym graczem w branży lub pionie
Krok 3. Przypisanie kwoty lub wartości do każdego kosztu i korzyści
Po sporządzeniu wyczerpujących list wszystkich kosztów i korzyści analizowanych metodą CBA należy ustalić odpowiednie jednostki pieniężne, przypisując konkretną kwotę. Jeśli nie nada się wszystkim kosztom i korzyściom wartości, trudno będzie je dokładnie porównać w pracy magisterskiej z ekonomii czy w zaawansowanych ekspertyzach.
Ustalenie waluty w metodzie CBA
Bezpośrednie koszty i korzyści będą najłatwiejsze do przypisania do kwoty w konkretnej walucie. Z drugiej strony, pośrednie i niematerialne koszty i korzyści mogą być trudne do oszacowania, zwłaszcza w takim tekście jak praca magisterska. Nie oznacza to jednak, że nie należy próbować; dostępnych jest wiele rodzajów oprogramowania i metodologii przypisywania tych mniej niż oczywistych wartości – analiza kosztów i korzyści to metoda, która bazuje na nowej technologii.
Krok 4: Podliczenie i porównanie łącznej wartości korzyści i kosztów
Gdy każdy koszt i korzyść ma już przypisaną kwotę, można zsumować każdą listę i porównać wszystkie jednostki ze sobą.
Ekonomiczna zasadność działań
Jeśli łączne korzyści przewyższają łączne koszty, istnieje uzasadnienie biznesowe dla kontynuowania projektu lub decyzji. Jeśli łączne koszty przewyższają łączne korzyści, warto ponownie rozważyć propozycję – takie wnioski, wypracowane dzięki zastosowaniu metody analizy kosztów i korzyści (CBA), mogą być explicite sformułowane w pracy magisterskiej z ekonomii.
Osiągalność celów
Oprócz zwykłego sprawdzenia, jak wypada porównanie całkowitych kosztów i korzyści, należy również powrócić do ram ustalonych w kroku pierwszym. Czy analiza przeprowadzona metodą CBA pokazuje, że osiągnięto cele, które określono jako wyznaczniki sukcesu, czy też nie? – to ważne pytanie, które może pojawić się w pracy magisterskiej z ekonomii.
Przewaga korzyści nad kosztami
Jeśli koszty przewyższają korzyści, autor takiego tekstu jak praca magisterska powinien postawić sobie pytanie, czy istnieją alternatywy dla propozycji, których nie rozważał. Ponadto należy w takim wypadku zidentyfikować redukcję kosztów, które pozwolą osiągnąć cele w bardziej przystępny sposób, a jednocześnie będą osiągalne.
Zalety i wady metody CBA
Istnieje wiele pozytywnych powodów, dla których firma lub organizacja może zdecydować się na wykorzystanie analizy kosztów i korzyści metodą CBA jako części procesu decyzyjnego. Istnieje również kilka potencjalnych wad i ograniczeń, które należy wziąć pod uwagę przed całkowitym poleganiem na analizie kosztów i korzyści, tak w ekspertyzach, jak i w pracy magisterskiej z ekonomii.
Zalety analizy kosztów i korzyści
Metoda ta ma niewątpliwie mocne strony, które sprawiają, ze jest ona coraz częściej wykorzystywana w pracach z ekonomii. Od tych pozytywów zaczniemy zatem analizę…
Podejście oparte na danych
Analiza kosztów i korzyści metodą CBA pozwala osobie piszącej pracę magisterską z ekonomii lub organizacji ocenić decyzję lub potencjalny projekt bez uprzedzeń, wstępnych a często błędnych założeń. W związku z tym daje ona możliwość opartej na dowodach oceny szans, która są dla danej firmy otwarte.
Uproszczone podejmowanie decyzji
Decyzje biznesowe są często z natury złożone. Redukując decyzję do kosztów w porównaniu z korzyściami, analiza kosztów i korzyści metodą CBA może uczynić ten dylemat mniej złożonym.
Odkrycie ukrytych koszty i korzyści
Metoda CBA wręcz zmusza analityka i studenta piszącego pracę magisterską z ekonomii do nakreślenia wszystkich potencjalnych kosztów i korzyści związanych z projektem, co może ujawnić mniej niż oczywiste czynniki sukcesu, takie jak koszty pośrednie lub niematerialne.
Ograniczenia analizy kosztów i korzyści
Oczywiście metoda CBA w pracy magisterskiej z ekonomii ma także negatywne strony – jest to metoda ryzykowna, jeśli student nie jest dostatecznie obeznany z elementami warsztatu badawczego, takiego jak hipotezy i zmienne. O negatywnych stronach wykorzystania tej metody piszemy w dalszych ustępach…
Nieprzewidywalność zmiennych
Chociaż analiza kosztów i korzyści metodą CBA może pomóc w nakreśleniu przewidywanych wymaganych nakładów i profitów związanych z decyzją biznesową, trudno jest przewidzieć w pracy magisterskiej z ekonomii wszystkie czynniki, które mogą mieć wpływ na wynik. Zmiany w popycie rynkowym, kosztach materiałów i globalnym środowisku biznesowym są nieprzewidywalne – zwłaszcza w dłuższej perspektywie.
Zniekształcenie wyników
Jeśli autor pracy magisterskiej z ekonomii opiera się na niekompletnych lub niedokładnych danych, wyniki analizy przeprowadzonej metodą CBA również będą nieprawdziwe, a obrona pracy dyplomowej to wykaże.
Zastosowanie do projektów krótko- i średnioterminowych
W przypadku projektów lub decyzji biznesowych, które obejmują dłuższe ramy czasowe, analiza kosztów i korzyści metodą CBA generuje ryzyko nietrafnych wyników, i to z kilku powodów. Po pierwsze, zazwyczaj trudniej jest dokonać dokładnych prognoz, im dalej patrzy się w przyszłość. Możliwe jest również, że prognozy długoterminowe przyjęte w wynikach pracy magisterskiej z ekonomii nie będą dokładnie uwzględniać zmiennych, takich jak inflacja, co może mieć wpływ na ogólną dokładność analizy.
Usuwanie czynnika ludzkiego
Podczas gdy chęć osiągnięcia zysku napędza większość firm, istnieją inne, niepieniężne powody, dla których organizacja może zdecydować się na realizację projektu lub decyzji. W takich przypadkach może być trudno pogodzić moralne lub „ludzkie” prerogatywy z uzasadnieniem biznesowym działań analizowanych metodą CBA.
Ograniczone zastosowanie metody CBA
Ostatecznie analiza kosztów i korzyści nie powinna być jedynym narzędziem analizy biznesowej lub strategią wykorzystywaną przy określaniu, w jaki sposób prowadzić biznes, kierować firmą stanowiąca przedmiot badań w pracy magisterskiej z ekonomii. Analiza kosztów i korzyści nie jest jedynym rodzajem analizy ekonomicznej, którą można przeprowadzić w celu oceny stanu ekonomicznego firmy, ale raczej jedną z kilku możliwości.
Analiza kosztów i korzyści – dlaczego warto?
Analiza kosztów i korzyści (CBA) szacuje i ocenia wymierną wysokość nakładów i profitów płynących z projektu w celu ustalenia, czy warto go realizować. Wywodząca się z prac Julesa Dupuita i Alfreda Marshalla, a następnie rozwinięta przez Korpus Inżynierów Stanów Zjednoczonych w latach 30. XX wieku, analiza kosztów i korzyści stanowi porównanie wszystkich obecnych i przyszłych akcji pieniężnych związanych z danym projektem.
Antycypowanie trudności i szans
Przed przystąpieniem do realizacji nowego projektu rozważni menedżerowie, ale i student piszący pracę magisterską z ekonomii, przeprowadzają analizę kosztów i korzyści, aby ocenić wszystkie potencjalne szanse i trudności, jakie może dany projekt implikować. Wynik analizy określa, czy projekt jest opłacalny finansowo, czy też spółka powinna rozważyć inne alternatywy.
Koszty alternatywne
Wiele odmian metody CBA w studiach ekonomicznych uwzględnia również koszt alternatywny w procesie decyzyjnym. Koszt alternatywny reprezentuje potencjalne korzyści, które firma traci, wybierając jedną alternatywę zamiast drugiej. Uwzględnia on wartość kolejnej najlepszej decyzji biznesowej, która nie została wybrana.
Koszt alternatywny może sprawić, że proces podejmowania decyzji opisanej w pracy magisterskiej z ekonomii będzie bardziej kompleksowy i skuteczny.
Alternatywne strategie biznesowe
Istotą analizy kosztów i korzyści metodą CBA jest rozważenie różnych alternatywnych projektów lub kierunków polityki biznesowej poprzez porównanie ich wpływu na dobrobyt społeczeństwa jako całości: koszty i korzyści ekonomiczne, społeczne powinny być analizowane w pracy magisterskiej z ekonomii na poziomie krajowym.
Bilans kosztów i korzyści
Dodatkowym ważnym pytaniem jest: „Jak rozkładają się koszty i korzyści?”. Rolą metody CBA w procesie decyzyjnym jest uczynienie dyskusji na temat polityki biznesowej jak najbardziej obiektywną. Proces decyzyjny można podzielić na kilka etapów, począwszy od identyfikacji problemu i jego analizy, a skończywszy na formułowaniu celów polityki. Metoda CBA jest często wykorzystywana na końcowych etapach procesu decyzyjnego, a więc w formie oceny i ewaluacji, stanowiącej zwykle ostatni ustęp takiego tekstu jak praca magisterska z ekonomii. Jednak metoda analizy kosztów i korzyści w ekonomii nie musi ograniczać się do oceny działania – może być również przydatna na wcześniejszych etapach procesu decyzyjnego.
Metoda analizy kosztów i korzyści (CBA) – jak stosować?
Aby dobrze wykorzystać metodę analizy kosztów i korzyści, ważne jest, aby pisząc pracę magisterską z ekonomii odpowiednio zintegrować narzędzie z procesem decyzyjnym. Rozważane działania muszą odpowiadać na zidentyfikowane problemy. Ważną lekcją płynącą z analizy kosztów i korzyści podczas opracowania polityki biznesowej jest to, że osoba lub organizacja przeprowadzająca badanie musi ustalić, czy proponowane środki działania odpowiadają specyfice danego problemu.
Cele strategiczne przedsiębiorstwa
Analiza kosztów i korzyści metodą CBA może być również wykorzystywana do optymalizacji działań strategicznych, co może być przydatne dla wszystkich zaangażowanych stron w dany projekt, inwestycję, transakcję opisywaną w pracy magisterskiej z ekonomii. Dlatego zaleca się zaangażowanie wszystkich zainteresowanych stron w badanie przeprowadzone metodą CBA już na wczesnym etapie.
Reagowanie na procesy ekonomiczne
Zmiany dobrobytu spowodowane przez różne czynniki polityczne i geo-polityczne wywołują gotowość ludzi do płacenia tylko za pewne, faktyczne i wymierne efekty określonej transakcji. Gotowość do zapłaty jest wskaźnikiem wartości usług lub towarów bezpośrednio lub pośrednio generowanych przez daną firmę analizowaną metodą CBA w pracy magisterskiej.
Skutki negatywne
Gdy skutki są negatywne, gotowość do zapłaty za uniknięcie tychże skutków jest wykorzystywana do obliczenia kosztów ekonomicznych i społecznych danej transakcji. Jeśli koszty działania są niższe niż gotowość do zapłaty za skutki, zwiększa się ostatecznie dobrobyt – ten mechanizm, dający się opisać za pomocą metody analizy kosztów i korzyści, stanowi – sam w sobie – ciekawy problem badawczy w pracy magisterskiej z ekonomii.
Gotowość do zapłaty
Przy dokonywaniu takich obliczeń ważne jest, aby zdefiniować rynki towarów i usług, w których skutki procesów ekonomicznych są odczuwalne i mogą być mierzone. Wynika to z faktu, że gotowość do zapłaty jest wyrażona w popycie na usługi lub towary odstępne na rynkach. W tym kontekście interpretujemy „rynki” w bardzo szerokim znaczeniu, a także produkty i usługi, za które jednostki są skłonne zapłacić. Oznacza to, że zmiany dobrobytu można określić na podstawie zmian wolumenów i cen na rynkach właściwych, istniejących lub nie.
Zmiany w sferze dobrobytu
Ta szeroka koncepcja rynków oznacza, że w badaniach prowadzonych metodą CBA wykorzystuje się szeroką koncepcję dobrobytu, która obejmuje takie dobra jak środowisko, zdrowie, bezpieczeństwo. Są to rzeczy, którym ludzie nie tylko przypisują pozytywną wartość, ale za które również płacą, bezpośrednio lub za pośrednictwem rządu. W tych przypadkach nie ma jednak jasno zdefiniowanego, kompletnego rynku, na którym można by zmierzyć gotowość do płacenia – metoda analizy kosztów i korzyści w pracy magisterskiej z ekonomii ma zatem ograniczony zakres stosowania.